İran, İsrail’in Tepkisini Bekliyor: Olası Senaryolar
1 Ekim’de İran’ın füzeleri İsrail’e yönelik saldırıda bulundu. Tel Aviv’e yaklaşık 200 füze fırlatılırken, İsrail’in vereceği misilleme yanıtı büyük bir önem taşıyor. İran’ın stratejik varlıklarına yönelik İsrail ordusunun misilleme saldırısı başlatması bekleniyor. Bu, nükleer ve petrol üretim tesislerine saldırılar, İran Devrim Muhafızları’na yönelik hedefli suikastlar ve askeri varlıklara yönelik hassas saldırılar içerebilir. İsrail, İran’ın füze saldırılarına nasıl karşılık verecek? Olası senaryolar neler?Ortadoğu, uzun bir süredir bölgesel bir savaş tehlikesi altında bulunmamıştı.
İsrail, son günlerde Hizbullah Genel Sekreteri Hasan Nasrallah’ı Beyrut’ta ve Hamas lideri İsmail Haniye’yi 31 Temmuz’da Tahran’da öldürdü.
İran, bu sarsıcı suikastları takiben 1 Ekim’de Tel Aviv’deki askeri üslerine iki dalgalı balistik füze saldırısı düzenledi. İsrail ordusunun raporlarına göre, yaklaşık 200 füze fırlatılan saldırı herhangi bir can kaybına neden olmadı.
İran, Tel Aviv bölgesindeki üç askeri üssü hedef aldığını iddia etti. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, hemen bir misilleme yapacaklarını ve İran’ın “büyük bir hata yaptığını ve bunun bedelini ödeyeceğini” söyledi. Orta Doğu’da, hassas bir denge üzerinde duran ve bölgenin kaderini belirleyebilecek iki seçenek bulunmaktadır.
İsrail, gerilimi azaltmayı mı yoksa uzun süredir düşman olduğu rakibiyle yüzleşmeyi mi tercih edecek?Katar’daki Northwestern Üniversitesi analisti Marc Owen Jones, El Cezire’ye yaptığı açıklamada, İran’ın saldırısının tırmanması önleme amacı taşıdığını ancak İsrail’in tepkisinin “öngörülemez” olduğunu belirtti. İsrail, İran’ın nisan ayında İsrail’e saldırısı karşısında olduğu gibi sınırlı bir yanıt vermiş olabilir.
Ancak bu kez İran’ın saldırısının kapsamı ve niteliği, İsrail’in caydırıcı gücünün vurgulanması için tepkisinin “çok daha ciddi olabileceği”ni göstermektedir.
İran’ın saldırısında, çoğu İsrail’in Demir Kubbe hava savunma sisteminin geçemeyeceği balistik füzeler kullanıldı. İsrailli yetkililere göre, tüm seçenekler masa üzerinde.
Bu, nükleer ve petrol üretim tesislerine saldırılar, İran Devrim Muhafızları’na yönelik hedefli suikastlar ve askeri varlıklara yönelik hassas saldırılar içerebilir. İsrail ordusu sözcüsü Daniel Hagari, İsrail’in “nerede, ne zaman ve nasıl isterse öyle yanıt vereceğini” belirtti. Eski İsrail Başbakanı Naftali Bennett, İran’ın nükleer tesislerine doğru kesin bir saldırı çağrısında bulundu. Natanz Uranyum Zenginleştirme Kompleksi ve Isfahan Nükleer Teknoloji Merkezi, İran’ın nükleer programının merkezinde bulunan iki alan olarak diğer bir seçenek de mevcut.
Askeri üslerine yapılan saldırıya karşılık olarak İran’ın nükleer tesislerini hedef alması orantısız olarak değerlendirilebilir. Bu tür bir saldırının, ters tepebileceği ve Tahran’ı nükleer programında hızlandırabileceği uyarıları yapılmaktadır.
ABD Başkanı Joe Biden, İsrail’in İran’ın nükleer tesislerine saldırmasını desteklemeyeceğini belirtti. Uzmanlar, İran’ın nükleer tesislerinin çoğunun dağların altında, derin yeraltında bulunduğunu belirtmektedir.
Bu durum, İsrail için havadan kolayca erişilebilir bir hedef olmadığı anlamına gelmektedir. Açık ve yoğun güvenlik önlemleri alınmış nükleer sahaların yanı sıra, daha az korunan petrol sahaları da alternatif hedefler olarak düşünülebilir.İran deniz üssü tesisleri ve Devrim Muhafızları Ordusu’nun deniz varlıkları, İsrail için diğer potansiyel hedefler olarak karşımıza çıkmaktadır.
Bandar-e Bushehr liman kenti, başkent Tahran’a ek olarak, büyük enerji altyapısına ve İran donanma tesislerine ev sahipliği yapmaktadır. Tel Aviv, Hizbullah’a yaptığı gibi İran liderlerine karşı hedefli suikastlar serisini sürdürebilir.
Dini lider Ayetullah Ali Hamaney, artan güvenlik önlemleri altında İran’ın içinde güvenli bir yere taşındıktan sonra Nasrallah’ın öldürülmesinden sonra.