İş dünyası ve kamuoyundan gelen tepkileri dikkate alan Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı’nın hazırladığı 2 madde, Savunma Sanayii ile İlgili Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’nde yer almaktaydı. Ancak, bu Kanun Teklifi, savunma sanayine sürekli kaynak sağlanması amacıyla hazırlanmış olmasına rağmen, gelen yoğun tepkiler nedeniyle geri çekilerek 2025 yılında görüşülmek üzere ertelendi. Bu durum, Teklifin içerisinde yer alan enflasyon düzeltmesine ait 2 düzenlemenin varlığı konusunda belirsizlikler yarattı.

Bu iki düzenleme neleri içeriyor! Enflasyona ilişkin bu iki düzenlemeden ilki, enflasyon düzeltmesi kolaylığı sağlayarak yapılan yatırımlara destek olmak, ikincisi ise enflasyon düzeltmesi doğrultusunda kâr/zarar farkını kazanç tespitinde dikkate almayacak mükellef gruplarına tasfiye ve iflas durumundaki şirketlerle birlikte 233 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname kapsamındaki iktisadi devlet teşekkülleri ve kamu iktisadi kuruluşlarını da içine alan bir düzenleme! Bu düzenlemelerin ilk Kanun Teklifi’ne ekleneceği belirtilmişti.

Bu düzenlemelerin, Savunma Sanayii ile İlgili Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi geri çekildikten sonra başka bir Kanun Teklifi’ne ekleneceği görüşülmüştü ve gerçekten de oldu! Evet, kesinlikle doğru söylendi, belirtilen 2 düzenleme, dün TBMM Genel Kurulu’nda yasalaştırılan Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’ne eklenmeyi başardı. Ayrıca, yine aynı Kanun Teklifi’nde yer alan Savunma Sanayii ile İlgili Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’nde bulunan başka bir düzenleme de aynı Teklife aktarıldı. Bu düzenlemeler şöyle:

1) Yapılan yatırımlara “Enflasyon Düzeltmesi Kolaylığı” getirildi! Yatırımcılar, yapılan yatırımlar hesabının enflasyon düzeltmesine tabi tutulması sonucu oluşan ve enflasyon düzeltmesi kârı olarak dikkate alınması gereken farkları, yatırımları henüz işletmeye almadıkları dönem kazançlarına yansıtarak geçici vergi ve nihayetinde kurumlar vergisi ödemekteydiler. Bu durum iş dünyasında büyük bir tepkiye yol açtı. Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı, bu tepkileri dikkate alarak yayınladığı 563 Sıra No.lu VUK Genel Tebliği ile, 31/12/2023 tarihli Gelir Tablosu’ndaki brüt satışlar toplamı 50 Milyon TL’nin altında olan mükellefler için (VUK’un mükerrer 298. maddesinin (A) fıkrasının (9). bendi dışındakiler için) 2024 hesap döneminin ikinci ve üçüncü geçici vergi dönemlerinde enflasyon düzeltmesi yapma yükümlülüğü getirmedi. Bu düzenleme küçük ve orta ölçekli işletmelerle henüz işletmeye alınmamış yatırımları olan girişimcileri bir nebze rahatlattı. Bununla birlikte, 2024 hesap döneminin ikinci ve üçüncü geçici vergi dönemlerinde enflasyon düzeltmesi yapmamaları sağlanan işletmelerin, yıl sonunda diğer mükellefler gibi yıllık enflasyon düzeltmesi yapmaları gerekmektedir.

Yeni eklenen düzenlemeyle, Vergi Usul Kanununun mükerrer 298. maddesinin (A) fıkrasına bir bent eklenerek, “Yapılan yatırımlar” hesabının enflasyon düzeltmesine tabi tutulması sonucunda oluşan farkların dönem kazancıyla ilişkilendirilmemesi sağlanmaktadır. Bu kapsamda, söz konusu mükellefler, enflasyon düzeltmesi uygulandığı dönemlerde, parasal olmayan kıymetler sınıfında olan yapılan yatırımlar hesabını enflasyon düzeltmesine tabi tutacak, ancak düzeltme sonrası oluşan ve enflasyon düzeltmesi kârı olarak dikkate alınması gereken farklarını dönem kazancıyla ilişkilendirmeyecek ve bu tutarları özel bir fon hesabında izleyecekler. Özel fon hesabına aktarılan bu tutarlar, yatırım tamamlandıktan ve ilgili iktisadi değer aktifleştirildikten sonra, yıllık dönemlerde eşit taksitler halinde dönem kazancına dahil edilecektir. Ayrıca, izlenen tutarlar, dönem kazancına dahil edilinceye kadar her yıl önceki yıla göre yeniden değerleme oranında artırılacaktır.

Eğer yatırım çeşitli nedenlerle tamamlanmazsa, iktisadi değerin aktifleştirilmesinin ardından beş dönem içerisinde faaliyet sonlandırılırsa veya özel fon hesabındaki tutarlar başka bir hesaba nakledilirse veya geri çekilirse, söz konusu dönemde dikkate alınmayan tutarlar ilgili dönem kazancının tespitinde değerlendirilecektir. Bu düzenleme 1 Ocak 2024’te yürürlüğe girecek olup, geçici vergi dönemlerinde bu tutardan kaynaklanan farkları dikkate alan mükellefler, kayıtlarını düzelterek, söz konusu farkları özel fon hesabına dahil edeceklerdir. Bu düzenlemeyle, yatırımların enflasyon düzeltmesinden kaynaklanan vergisel yükümlülükleri erteleyerek yatırımların enflasyon düzeltmesinden olumsuz etkilenmesini önlemektir, böylece yatırımların kâr ve zarar hesaplarından bağımsız olarak desteklenmesi amaçlanmıştır.

2) Enflasyon düzeltmesine kaynaklı kâr/zarar farkını kazanç tespitinde dikkate almayacak mükellef grubuna eklemeler yapıldı! Teklife eklenen bir başka maddeyle, özellikle tasfiye ve iflas durumundaki şirketlerle birlikte 233 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname kapsamındaki iktisadi devlet teşekkülleri ve kamu iktisadi kuruluşları da içinde olmak üzere enflasyon düzeltmesine kaynaklı kâr/zarar farkının vergiye tabi kazancın tespitinde dikkate