ABD Başkanı Biden’ın İsrail’in İran’a ait petrol tesislerine yönelik muhtemel bir misilleme saldırısının konuşulduğu açıklamalarının ardından Brent petrol fiyatı %6 artışla yükselerek, ocak ayından bu yana en yüksek haftalık artışını kaydetti.

ABD Başkanı Joe Biden’ın İsrail’in İran’a ait petrol tesislerine muhtemel bir saldırı ihtimaline dair yaptığı açıklamalar sonrasında petrol fiyatları %4’ten fazla yükselmiş olsa da uzmanlar, saldırının gerçekleşmesi durumunda artışların kalıcı olmayacağını savunuyorlar. İran’ın, Hamas lideri İsmail Heniyye, Hizbullah lideri Hasan Nasrallah ve İranlı General Abbas Nilfuraşan’ın öldürülmesine karşılık İsrail tarafından 1 Ekim’de fırlatılan onlarca balistik füze akabinde, petrol fiyatlarında bir artış yaşandı. Aynı gün içinde, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun sosyal medya üzerinden yayınladığı bir video mesajda, İran’ın füze saldırısının büyük bir hata olduğunu ve bunun bedelini ödeyeceğini belirtmesiyle Brent petrol değer kazandı ve günü %3’ten fazla yükselerek 74,27 dolardan kapattı. Bununla birlikte, Biden’ın 3 Ekim’de İsrail’in İran’a ait petrol tesislerine saldırı ihtimaline dair “Biz şu anda bunu tartışıyoruz.” şeklindeki açıklamasının ardından Brent petrol fiyatlarının varili %4 oranında artarak 77,83 dolara ulaştı ve günü 77,44 dolardan kapattı. Biden’ın 4 Ekim’deki açıklamasında ise, “Eğer onlar ben olsaydım, petrol sahalarından farklı alternatifler düşünürdüm.” ifadesine yer vermesi, fiyatların yukarı yönlü hareketini bir miktar engelleyebilse de, Orta Doğu’daki global petrol rezervlerinin büyük kısmının bulunduğu bölgedeki gerginliklerin arzda aksamalara yol açabileceği endişeleri, petrol piyasasında etkisini korudu. Bahsi geçen açıklamaların ardından, Brent petrol 4 Ekim’de tamamlanan haftayı %0,6 artışla 77,88 dolardan kapatırken, Batı Teksas türü ham petrol varili %0,9 oranında yükselişle 74,06 dolardan alıcı buldu. Haftalık bazda, Brent petrol ocak ayından bu yana yaklaşık %6 kazançla en yüksek haftalık artışını kaydetti. WTI ham petrol varili ise haftalık bazda %5’ten fazla yükselerek Ağustos 2023’ten beri en büyük artışını gösterdi. “İRAN’IN PETROL ALTYAPISINA YÖNELİK SALDIRININ PETROL FİYATLARI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ KALICI OLMAZ”

Alberic Mongrenier, Avrupa Enerji Güvenliği İnisiyatifi Murahhas Üyesi, yaptığı değerlendirmede, İsrail’in İran’a ait petrol tesislerini hedef alacak bir saldırının global petrol fiyatlarını uzun vadede etkilemeyeceğini belirtti. Mongrenier, bir saldırı olması durumunda sadece kısa süreli fiyat artışları beklediğini ifade ederek, “İran’ın petrol altyapısına yapılan bir saldırının global petrol fiyatları üzerinde kalıcı etkisi olacağına inanmıyorum. Kesinlikle kısa süreli duygusal fiyat artışı yaşanabilir fakat OPEC ve diğer üreticilerin, İran petrolünü hızla telafi edebilecek fazladan kapasitesi bulunuyor.” şeklinde konuştu. Mongrenier, yatırımcıların ilerleyen süreçte OPEC ve OPEC dışındaki bazı üretici ülkelerden oluşan OPEC+ grubunun stratejilerini takip etmelerinin önemli olduğuna dikkat çekerek, “OPEC+ grubu, petrol fiyatları desteklemek için bir süredir üretimi kısarken, bu durum ciddi anlamda etkili olmadı. Eğer İran’ın ihracat kapasitesini kaybeder ve grup bu açığı kapatmaya niyetli olmazsa, fiyatların artış kaydettiğine tanık olabiliriz” ifadelerini kullandı. Mongrenier, bu durum gerçekleşirse, diğer üreticilerin boşluğu doldurabileceğini belirterek, bu nedenle kalıcı fiyat artışlarının beklenmemesi gerektiğini dile getirdi. “PETROL FİYATLARI 100 DOLARIN ÜZERİNE ÇIKABİLİR ANCAK DÜŞÜŞE GEÇMESİ OLASI”

Bob McNally, Washington merkezli danışmanlık firması Rapidan Energy Group’un Başkanı, İsrail’in İran’ın petrol rafinerilerine saldırması durumunda ham petrol fiyatlarının artacağını ancak bu durumun uzun vadede sürmeyeceğini belirtti. McNally, enerji tesislerindeki zararın ya da Arap Körfezi’nden sağlanan ham petrol, rafine ürün ve LNG akışlarında uzun süreli kesintilerin zor bir ekonomiye olumsuz etkilerine dikkat çekerek, “Hasarın boyutuna bağlı olarak, ham petrol fiyatları varil başına 100 doların üzerine çıkabilir fakat ekonomide talebi zayıflatan bir daralma ile fiyatların düşüşü mümkündür.” şeklinde değerlendirmede bulundu. McNally, yatırımcıların İsrail’in hedef alacağı hedeflerin yanı sıra sonrasında İran’ın belirleyebileceği hedeflere de dikkat etmeleri gerektiğini vurgulayarak, “İsrail’in sivil kayıpları bertaraf etmesi, çatışmayı ciddi biçimde alevlendirecektir.” dedi.